Urban curator
Sabrina Lindemann
info@optrekbinckhorst.nl
+31 (0)6 4001 2241+31 (0)6 4001 2241
Den Haag

Pionieren

OpTrek levert met concrete interventies in de Haagse Binckhorst een bijdrage aan de algemene discussie over de toekomstige ontwikkeling van de stedelijke ruimte. Met haar projecten levert OpTrek munitie voor de vraag welke rol kunstenaars/ontwerpers in de huidige stadsontwikkeling kunnen spelen. OpTrek is afwisselend aanjager, motor, verbinder en initiator.

 

Organische ontwikkeling in de Haagse Binckhorst Werkwijze

Sinds 2011 werkt Mobiel projectbureau OpTrek in de Binckhorst, een 130 hectare groot Haags binnenstedelijke bedrijventerrein. De grootschalige plannen voor dit gebied zijn van tafel, waardoor het gebied zich nu organisch mag ontwikkelen en de toekomst weer tal van mogelijkheden biedt.
Mobiel projectbureau OpTrek ziet hierin een kans om de sinds 2002 ontwikkelde (bottom –up) methoden voor een andere manier van stad maken, die uitgaan van het benutten van bestaande kwaliteiten en potenties, ontwikkelend beheren, tijdelijk gebruik als strategie, circulaire economie, verbeeldingskracht, de inzet van lokale kennis en expertise, en de expertiese van kunstenaars en ontwerpers doelgericht toe te passen en een rol te laten spelen in de toekomst van het gebied.

De projecten die Mobiel projectbureau OpTrek sinds 2002 in samenwerking met anderen heeft gerealiseerd kennen een veelheid aan lagen, zij sluiten aan op de fysieke, culturele en sociale structuren van een plek, waarbij vaak een stimulans op sociaal, economisch en cultureel niveau word gegeven. Dat Hotel Transvaal en andere projecten uiteindelijk echt gerealiseerd konden worden heeft te maken met een aantal zaken:

Verbindingen: Het werken en langdurig aanwezig zijn op een locatie zodat je deel bent van een plek en de gemeenschap. Relaties en netwerken laten ontstaan die de tijd krijgen om te kunnen groeien zodat vertrouwen opgebouwd kan worden.

Potenties: Het inventariseren van de potenties in het gebied op sociaal, cultureel en fysiek niveau.
Wat zijn de behoeften van bewoners, ondernemers en gebruikers maar ook, wat kunnen zij bijdragen aan een project of programma. En belangrijk, wat kan ik zelf of anderen in de context van het project of programma toevoegen.

Kennis: De context waarin dit soort projecten plaatsvinden is meestal complex. Kennis en expertise van verschillende disciplines is belangrijk. Daarom is het noodzakelijk om samenwerking met andere disciplines te zoeken .

Reflectie: Het werk van lokaal naar bovenlokaal niveau brengen zodat reflectie en kennisuitwisseling mogelijk zijn wat leidt tot het aanscherpen van de ontwikkelde werkmethoden en invulling van de projecten door bijvoorbeeld conferenties, workshops en publicaties.

Verbeelding: Door de expertise van kunstenaars en ontwerpers in te zetten waarbij verbeelding, de kantelende blik en het aanbieden van een ander perspectief op bestaande omstandigheden zowel strategisch als denkbeeldig een tegenkracht kunnen vormen.

Duurzame effecten
De projecten van OpTrek veroorzaken duurzame effecten:
• Het bouwen van netwerken en leggen van verbindingen waardoor meer kansen ontstaan voor bewoners, ondernemers, bedrijven, de overheid en andere belangrijke partijen in een gebied (vitaliseren van sociaal-cultureel kapitaal).
• Het creëren van cultureel-maatschappelijke meerwaarde en het stimuleren van de plaatselijke economie. Bijvoorbeeld door het upcyclen van (rest)materialen of ‘afval’ producten in nieuwe kwalitatief betere producten en/of diensten waardoor bij het maakproces het verbruik van nieuwe grondstoffen wordt verminderd en concrete impulsen ontstaan voor de activering van een gebied.
• Positieve beeldvorming die gestoeld is op de bestaande identiteit en cultuurhistorie van een plek en mogelijke kansen voor de toekomst benoemd.

 

Foto: My Pizza Oven Bakfiets actie 2011

Van 2002-2010 was Mobiel projectbureau OpTrek gehuisvest in de Haagse wijk Transvaal. De projecten, interventies en onderzoek die in deze wijk werden gerealiseerd namen de veranderingen van de wijk op sociaal en fysiek niveau onder de loep, voorzagen deze van commentaar en ontwikkelden i.s.m. multidisciplinaire teams van o.a. kunstenaars, ontwerpers, architecten, stedenbouwkundigen, lokale ondernemers en bewoners alternatieven voor andere vormen van stadsontwikkeling. Het spraakmakende project Hotel Transvaal, verblijf in de Tussentijd met het bijhorende Laboratorium voor de Tussentijd (2007-2010) zijn projecten die in deze periode gerealiseerd zijn.

Lees het artikel Sabrina Lindemann over organische ontwikkeling in de Binckhorst van Wout Hoogendijk op PUBLIEK GEMAAKT


Kunst als deel van stedelijke transformatie werkt juist van binnen naar buiten. De kunst deel laten uitmaken van bestaande, soms gecamoufleerde tegenbewegingen van infiltratie of interventie betekent dat er rekening wordt gehouden met alle mogelijke betrokken spelers, maar ook met een onzekere uitkomst.